Invention Of Reliable source of electricity By Ancient Indian Scientist Agasti Rishi.

Invention Of Reliable source of electricity By Ancient Indian Scientist Agasti Rishi.

 विद्युत उत्पत्तीचा शोध : वैदिक वैज्ञानिक अगस्ती ऋषी

Danielle Cell In ancient Indian Way.


"त्वम् ज्ञानमायो विज्ञानमयोसि" असे एक वाक्य अथर्व शीर्षात आहे. विज्ञान हा शब्द आणि त्याचा सुयोग्य अर्थ  आदिकाळापासून भारतीयांना ज्ञात होता. आपले सर्व ऋषी हे वैज्ञानिक च होते. जुने संस्कृत
ग्रन्थ हे विज्ञाचा खजिनाच आहे।
आज आपण विद्युत उत्पत्तीच्या शोधाबद्दल माहिती घेणार आहोत. हजारो वर्षांपूर्वी एक महान ऋषी होऊन गेले त्यांचे नाव महामुनी अगस्ती. या ऋषींनी आपल्या अपार तपस्येने जे ज्ञान प्राप्त केले ते अगस्ती संहिता या ग्रंथात सामावलेले आहे.
त्यातील काही श्लोकांनुसार विद्युत उत्पत्तीचा शोध हजारो वर्षी आधीचाच आहे हे सिद्ध होते. त्यातील एक श्लोक ज्याचे विवरण आपण पुढे अर्थसहित बघणार आहोत त्यात श्लोकात विद्युत घटबद्दल माहिती दिलेली आहे. हा असा विद्युत घट नागपूर येथील स्वदेशी विज्ञान संस्था या संघटनेच्या माध्यमातून नागपुरातील प्राध्यापक श्री.प्रशांत होले यांनी प्रायोगिक रीतीने सिद्ध करून दाखविला.


                IN OUR GREAT WAY OF LIFE TO WHICH WE CALL HINDU. RUSHIS AND MUNIS ARE ALWAYS WORSHIPPED.  TECHNICALLY RUSHI MINS SCIENTIST. WE HAVE MANY  SUCH ANCIENT RUSHIS AND ONE OF THEM IS “AGASTI RUSHI”. HIS WOK IS GATHERED IN A BOOK NAMED “AGASTI SAMHITA”. FROM THE MEANING OF SOME SHLOKAS OF THE SAMHITA WE PREPARED AN ELECTRIC CELL CALLED AS “VIDYUTGHATAM”.  IT IS NOTHING BUT THE “DANIEL CELL” WHICH IS A RECENT INVENTION WHEN COMPARED TO AGASTI CELL.  THIS SHOWS THAT HOW SCIENTIFIC OUR ANCIENT INDIA WAS!

Introduction & Construction:  THE SHLOK GIVEN BELOW IS FROM AGASTISAMHITA WHICH HAS THE FOLLOWING MEANING.



“Place a cleansed copper plate in the clay pot. Apply layer of copper sulphate on it. Also scatter sawdust on it. Now place mercury dipped zinc plate on it.” we did the same and the cell is constructed as given below.



Description of Experiment: The two wires are connected through it to the voltmeter then we see that the cell exactly gives voltage of 1.01V. Which indicates the electric presence. we use simple clay pot for it and we added all the material as per the shloka.



The shloka further states that :

 “IF such hundred cells are connected then the electric power dissociate water into oxygen and hydrogen. The hydrogen gas when when filled in gas balloons and they are tied to spacecraft the craft goes upwards due to the lightest hydrogen .Also when this power is subjected to the solution of potash and water then gold and silver plating can be done.  ”

This power is called as ‘SHATKUMBHI’ i.e. SHAT-Hundred & KUMBHI-Pots.


Results And Graphs : Graphs indicates that when the experiment is performed with zinc the internal resistance is half of with amalgam. The cell exactly gives 1.01 Volts.

Conclusion : The cell is very effective. We can firmly say that india is the epicenter of science from ancient period or the complete world had made such inventions in recent 200 years which we knew from thousands of years. The shloka also gives very essential info about lightest nature of hydrogen and flying the spacecraft by using hydrogen gas. Also gas balloons were known to us. Its very useful and admirable work of our rushis which the modern world must be aware of.

{John Frederic Daniell

London, England. A great advance in battery technology was the invention of what came to be known as the Daniell cell, which John Frederic Daniell made public in 1836. It was the first reliable source of electric current.}



हेच संशोधन जॉन डॅनियल ने 1836 साली एका सेल चा शोध लावून केले. ज्याला आधुनिक विज्ञान जगतामध्ये प्रसिद्ध अशा डॅनियल सेल च्या नावाने ओळखले जाते.
वरील माहितीववरून हे सिद्ध होतेच कि भारतीयांना विद्युत शक्तीचा शोध फार आधीपासून माहित होता. हा विद्युत घट विद्युत उत्पत्तीचा विश्वसनीय स्रोत आहे.पण विद्युत निर्मिती साठी पाणी जमीन आदी प्रकृतीचे दोहन होते आणि तेही अचक्रीय स्वरूपाने म्हणूनच असे विज्ञान जे अप्राकृतीक आहे ते आपल्या आदी पुरुषांनी नाकारले.

© Sagar Ghorpade